deutsch englisch spanisch französisch italienisch
Part of Tabula Peutingeriana - Rome

Tabula Peutingeriana – Single display of hits

Toponym TP (renewed):

Foro ivlii (Foro Iulii)

Name (modern):

Fréjus

Image:
To the image detail
Toponym before XVII     Foro Voconi     
Toponym following XVII     Ad Horrea     
Alternative Image ---
Image (Barrington 2000)
Image (Scheyb 1753) ---
Image (Welser 1598) ---
Image (MSI 2025) ---
Area:

Gaul/Germania

Toponym Type:

Toponym with Symbol

Grid square:

2B2

Toponym Color:

black

Vignette Type :

A Twin Towers

Itinerary:

Forum Iuli (297,4)

Alternative Name (Lexica):

 

Name A (RE):

Forum Iuli [1]

Name B (Barrington Atlas):

Col. Forum Iulii (16 C3)

Name C (TIR/TIB/others):

 

Name D (Miller):

Foro. iulii

Name E (Levi):

Foro. iulii (A,IV,1)

Name F (Ravennate):

 

Name G (Ptolemy):

Φόρος Ἰουλίου κολωνία (2,10,8)

Plinius:

Forum Iuli (var. lect. Forum Iulii) Octavianorum Colonia (3,35)

Strabo:

 

Dating from Toponym on TP:

---

Argument for Dating:

 

Commentary on the Toponym:

Der vollständige Name lautete Colonia Octavanorum Pacensis (oder Pacata) Classica Forum Iuli.
Der gebräuchlichste Name, besonders auf Inschriften, war jedoch Forum Iuli, (z. B. CIL III 2839) bzw. domo Foro Iuli (z. B. VI 221).
Die Stadt wurde von Caesar als Kolonie mit Veteranen der 8. Legion im Gebiet der Oxybii an der Mündung des Argenteus gegründet. Augustus ließ die 31v. Chr. bei Actium erbeuteten Schiffe der ägyptischen Flotte dorthin bringen (Strabo 4,1,9; Tac. ann. 4,5,1). Daher rühren wohl die beiden Beinamen Pacensis (bzw. Pacata (zu lat. pax, Friede) und Classica (zu lat. classis, Flotte). Zur Bedeutung der Stadt unter Augustus s. Christol, Michel (2015). « Pacensis »: les noms de la cité de Fréjus et l´histoire coloniale sous Auguste. Mélanges de l´École Française de Rome. Antiquité, 127(2), 535-553, https://journals.openedition.org/mefra/2839#tocfrom1n3.
Weitere Belegstellen und Namensformen:
- Erste Erwähnung: in zwei Briefen des Plancus an Cicero (43 v. Chr.), Cic. ad fam. 10,15,3; 10,17,1 ad Forum Iuli.
- Strabo 4,1,9 τὸ ναύσταθμον τὸ Καίσαρος τοῦ Σεβαστοῦ, ὃ καλοῦσι Φόρον Ἰούλιον. ἵδρυται δὲ τοῦτο μεταξὺ τῆς Ὀλβίας καὶ τῆς Ἀντιπόλεως, διέχον Μασσαλίας εἰς ἑξακοσίους σταδίους.
- Mela 2,77 Forum Iuli, Octavanorum colonia.
- Tac. Agric. 4,1 Gnaeus Iulius Agricola, vetere et inlustri Foroiuliensium colonia ortus.
- Tac. hist. 2,14 in colonia Foroiuliensi.
- Tac. ann. 2,63 Forum Iulium, Narbonensis Galliae coloniam.
- Tac. ann. 4,5 oppidum Foroiuliense.
- Ptol. 2,10,8 Φόρος Ἰουλίου κολωνία.
- Itin. Ant. 297,4 Forum Iuli.
- Itin. Burd. 505,1f Foro Iulii, portus.
- Cosmogr. Rav. 4,28 p. 64,49 Foro diuliū (verschrieben aus Divi Iuli).
- Cosmogr. Rav. 5,3 p. 86,46 Foro Iulii.
- Not. Gall. 16,5 Civitas Foroiuliensium (in der provincia Narbonensis secunda)
- CIL XII 3184 civitas Foroiuliensium.
- CIL VI 1452 ex civitat(e) / Foro Iuliensium.
- CIL XII 3203 Foro Iulii Pacato.
(s. Ihm, Maximilian: Forum Iuli 1, RE 7,1 (1910), 69, https://de.wikisource.org/wiki/RE:Forum_Iuli_1, dort weitere Inschriften, z. T. mit Links).
Die zahlreichen Überreste von Gebäuden, Theatern, Thermen etc. dokumentieren die Bedeutung der Stadt mit einnem gewissen Niedergang in nachdiokletianischer Zeit (s. Blanc-Bijon, Véronique / Pasqualini, Michel / Rodet-Belarbi, Isabelle (2017): Un quartier de Forum Iulii des Julio-Claudiens à Dioclétien (Fréjus, Var) (= Archéologie et histoire romaine 37), Toulouse).
Weitere Arbeiten:
- Béraud, Isabelle (2008): Fréjus antique (= Guides archéologiques de la France 44), Paris.
- Delestre, Xavier / Pasqualini, Michel (Hgg.)(2013): Fréjus: colonie romaine et port de guerre, Dijon.
- Excoffon, Pierre / Blanc-Bijon, Véronique / Gaucher, Grégory (2024): La maison urbaine à Forum Iulii (Fréjus, Var): quelques réflexions à partir des découvertes récentes, in: M. Audoly / C. Sanchez (Hgg.): Les domus à Narbonne et en Gaule narbonnaise, Drémil Lafage, 271-280.
- Gébara, Chérine / Digelmann, Patrick: Fréjus (= Carte archéologique de la Gaule 83,3), Paris 2012.




Miller, Itineraria, Sp. 131-132:
Foro. iulii, it. (Ra), Forum Juli (It), Foro Juli portus (It ma), Foro Divi Julii (Ra), civitas Foroiuliensium (ng), mit vollem Namen F. J. colonia classica Pacensis Octavanorum Foro Juliensis, Forum Julium Pacatum; die col. war in die Tribus Aniensis eingeschrieben und wurde von Duumviri verwaltet (I), Sitz des episcopus Forojuliensis, 3. Suffragan des E. B. von Aix (Valois, N. G. S. 199 f.) ; j. Fréjus. Überreste römischer Mauern, eines römischen Hafens, einer römischen Brücke, eines Amphitheaters, Theater, von Thermen, eines Aquädukts. Vgl. C. Jullian, Fréjus Romain 1886. Iss: 247-315. 5456-5463. 5733 bis 5746. 6032 a.
Zur Strecke Foro Julii bis Antipoli vgl. CIL XII p. 635.
17, 18 (It). Seeweg bis Lero et Lerino ins. 24, von da bis Antipoli 11 (It ma).
Beim Cap Roux wurde 1 Meilenstein gefunden mit Entfernung 9, von Foro Juli zu zählen. I: 5444. In Esterel wurden 7 Meilensteine gefunden (Iss: 5457 5463), wovon einer die Entfernung 13 hat (I: 5462), offenbar von Foro Julio ab gerechnet.

Datierung (Barrington):
Col. Forum Iulii - Hellenistic/Roman/Late Antique (Février 1977; Rivet 1988, 226-30).

RE
Forum Iuli [1]
https://elexikon.ch/RE/VII,1_69.png

References:

Miller, Itineraria, Sp. 131-132;

Fontes Ligurum et Liguriae antiquae, 1976, s.v. Forum Iulii Iriensium

P. Tozzi, Per la topografia di Forum Iuli Iriensium, in: Rendiconti Istituto Lombardo 109, 1975, 342-346.

Ihm, Maxilian, Forum Iuli [1], in: RE VII/1 (1910), Sp. 69-70.

   [Standard-Literatur-Liste im PDF-Format]

Last Update:

06.08.2025 18:15


Cite this page:
https://tp-online.ku.de/trefferanzeige_en.php?id=3292 [last accessed on September 3, 2025]

Edition Information Privacy Statement