deutsch englisch spanisch französisch italienisch
Ausschnitt aus der Tabula Peutingeriana - Rom

Tabula Peutingeriana – Einzelanzeige

Toponym TP (aufgelöst):

Aqvis Tatelis (Aquis Tatelis)

Name (modern):

Acqui Terme

Bild:
Zum Bildausschnitt auf der gesamten TP
Toponym vorher XXII     Crixia     
Toponym nachher X     Alba Pompeia     XXVII     Dertona     
Alternatives Bild ---
Bild (Barrington)
Pleiades https://pleiades.stoa.org/places/383574
Großraum:

Italien

Toponym Typus:

Ortsname mit Symbol

Planquadrat:

2B4 / 2B5

Farbe des Toponyms:

schwarz

Vignette Typus :

C Gehöft

Itinerar (ed. Cuntz):

Aquis (294,7)

Inschriften (EDCS-ID):
   
   
Alternativer Name (Lexika):

 

RE:

Aquae [89] Statiellae

Barrington Atlas:

Aquae Statiellae (39 C4)

TIR / TIB /sonstiges:

Aquae Statiellae (TIR L 32, 25)

Miller:

Aquis. Tatelis

Levi:

Aquis. Tatelis (C,4)

Ravennat:

 

Ptolemaios (ed. Stückelberger / Grasshoff):

 

Plinius:

 

Strabo:

Ἄκουαι Στατιέλλαι (5,1,11)

Datierung des Toponyms auf der TP:

---

Begründung zur Datierung:

 

Kommentar zum Toponym:

MR: Die Vignette scheint zeichnerisch vom mittelalterlichen Kopisten modifiziert worden zu sein.

Miller, Itineraria, Sp. 253:
Aquis. Tatelis, Aquis Statiellorum und Statyellae (Pl), Aquae Statiellae (Cic, St, Iss), Aquae (It), durch seine Mineralquellen blühender Ort. Bischofsstadt (I: CIL V 7515); j. Acqui. Iss: CIL V 7504-7531. 27, 28 (It).

Datierung (Barrington):
Aquae Statiellae – Roman/Late Antique (Antico Gallina 1986, 98-124)

RE:
89) Aquae Statiellae (Ἄκουαι Στατειέλλειαι in den Hss. corrupt bei Strab. V 217; Einwohner Aquenses Statiel(li), CIL V 7153), Aquae Statellae (Militärdiplom des Vespasian nr. XII im CIL III Suppl. P. 1960. Inschr. CIL VIII 502), Aquae Statiellorum (Plin. n.h. III 49) oder einfach Aquae (Itin. Ant. 294. Inschr. Aus Mainz CIRh 1185. Not. Dign. Occ. 42), Stadt in Ligurien mit vielbesuchten warmen Bädern, noch jetzt Acqui. Erwähnt auch Plin. n.h. XXXI 4. CIL II 2993. III 2833. Tab. Peut. Nach der Not. Dign. A.a.O. stand ein praefectus Sarmatarum gentilium dort bezw. In Dertona. Noch Paulus Diaconus hist. Rom. II 16 und Liutprand von Cremona hist. II 11 erwähnen die prachtvollen Thermenbauten aus römischer Zeit als bestehend. Biorci Antichità di Acqui-Staziella, 2 Bde., Tortona 1818. Lateinische Inschriften CIL V 7504-7531. Pais Suppl. 967. [Hülsen.]

DNP:
Statielli
Ligurisches Volk (Plin. nat. 3,47); ihr urspr. Hauptort Carystum ist nicht lokalisiert; 173 v. Chr. von den Römern versklavt, 172 teilweise vom Senat freigelassen und jenseits des Padus angesiedelt (Liv. 42,7,3-9,6; 10,9-12; 10,15; 21,1-5; 21,8-22,8). In röm. Zeit war ihr Hauptort Aquae Statiellae (h. Acqui Terme).
Salomone Gaggero, Eleonora; Ü:H.D.

S. Giorcelli Bersani, Aquae Statiellae, in: Bollettino storico-bibliografico subalpino 95, 1997, 377-421 
G. Luraschi, A proposito dei “Ligures Statellates transducti trans Padum” nel 172 a.C., in: Annali Benacensi 7, 1981, 73-80.

Inschriften
Publikation: CIL 05, 07153 EDCS-ID: EDCS-05400405
Provinz: Transpadana / Regio XI Ort: Torino / Augusta Taurinorum
[3]o Cam(ilia) Celso / [3] aed(ili) pleb(is) Cerial(i) q(uaestori) adlect(o) / [in amplissim]um senatus ordinem ab / [Imp(eratore) Caes(are) Nerv]a Traiano Aug(usto) Germ(anico) Dacic(o) praef(ecto) coh(ortis) Breuco[r(um)] / [omn(ibus) hon(oribus) functo in muni]cipio suo Alba Pompeia patrono coloniarum / [3 ite]m municipior(um) Albae Pompeiae Aug(ustae) Bagiennorum / [3]ens(ium) Genuens(ium) Aquens(ium) Statiel(lensium) / [3]dover

Publikation: CIL 08, 00502 = CIL 08, 11668 = CIL 08, 23294 = AntAfr-1973-133
Datierung: 1 bis 130 EDCS-ID: EDCS-15100443
Provinz: Africa proconsularis Ort: Thala / Talah
L(uci) Calpurni M(arci) f(ilii) / Tro(mentina) dom(o) A[qui]s / Statel(l)is vixit an(nos) XX[X]V militavit an(nos) / X[3]X miles leg(ionis) III Aug(ustae) / h(ic) i(acet) s(epultus) lib(ertus) Philmusus / Eutychus Amaran/[thus] ⟦heres⟧

TIR
Aquae Statiellae (Acqui) R. IX (It.) Alessandria V g
Cic., ad Fam. XI 14,4; Phil. XI 6, 14; Strabo V 1; Plin. III 5; XXXI 4; Not. Dign. Occ. 121; it. Anton. 294 (Acquae) Tab. Peut.; CIL III 7506. (Aquae Statellae), 7504 ss., 8701. Insediamento preromano. Municipio (tr. Tromentina). Terme, piscina, resti di abitazioni. Acquedotto. Sepolcreto. ASP 1878, 184; NS 1897, 189; 1899, 418; 1922, 200; BSP 1932, 17 ss.; 1937, 181; SL 1941, 84 ss; 1951, 44.

Literatur:

Miller, Itineraria, Sp. 253;

Hülsen, Christian, Aquae [89] Statiellae, in: RE II.1 (1895), Sp. 306.

Weiss, Ingeborg, Italienbücher, S. 9;

   [Standard-Literatur-Liste im PDF-Format]

Letzte Bearbeitung:

05.08.2024 18:50


Cite this page:
https://tp-online.ku.de/trefferanzeige.php?id=3312 [zuletzt aufgerufen am 30.09.2024]

Impressum Datenschutzerklärung