deutsch englisch spanisch französisch italienisch
Ausschnitt aus der Tabula Peutingeriana - Rom

Tabula Peutingeriana – Einzelanzeige

Toponym TP (aufgelöst):

Asopos

Name (modern):

Plytra

Bild:
Zum Bildausschnitt auf der gesamten TP
Toponym vorher XXVII?     Cytmon     
Toponym nachher XXV     Boas     
Alternatives Bild ---
Bild (Barrington)
Großraum:

Balkanraum südlich

Toponym Typus:

Ortsname ohne Symbol

Planquadrat:

7C1

Farbe des Toponyms:

schwarz

Vignette Typus :

---

Itinerar (ed. Cuntz):

 

Alternativer Name (Lexika):

Asopos (DNP)

RE:

Asopos 6; Kyparissia 2

Barrington Atlas:

Asopos (58 D4)

TIR / TIB /sonstiges:

 

Miller:

Asopos

Levi:

 

Ravennat:

Asopon (p. 94,15)

Ptolemaios (ed. Stückelberger / Grasshoff):

Ἀσωπός (3,16,9)

Plinius:

 

Strabo:

Ἀσωπός (8,5,2)

Datierung des Toponyms auf der TP:

frühe Kaiserzeit (einschließlich Flavier)

Begründung zur Datierung:

Unter diesem Namen belegt seit Strabo.

Kommentar zum Toponym:

Asopos müsste eigentlich, wie die vorangehende Station Cytmon/Gytheion (und zwar südöstl. gegenüber von dieser), innerhalb des Lakonischen Golf liegen, der auf der TP in Harmonie mit den Syrtes Minores (7C1/2) halbkreisförmig stilisiert ist und sich nach Osten statt nach Süden hin öffnet.

Der Ort erscheint außer bei Rav (s. u.) nicht in der lat. Literatur.

Belege:
- Asopon (Akk.?) Rav 5,13 p. 94,15 Maleon – Boas – Asopon – Pythion – Arcadia – Lacedemonia; Guido 111.
- Ἀσωπός, belegt seit Strabo 8,5,2 ἔστι δὲ καὶ Ἀσωπὸς πόλις ἐν τῇ Λακωνικῇ (Stadt in der Lakonike), als eine Art Nachtrag, wobei Strabo Asopos und Kyparissos anscheinend für zwei unterschiedliche Städte hält, s. u.); Paus. 3,21,7; 3,22,9 τὰ δὲ πρὸς θαλάσσῃ, πόλις Ἀσωπὸς Ἀκριῶν ἀπέχει σταδίους ἑξήκοντα. ἐν αὐτῇ δὲ ναός τε Ῥωμαίων βασιλέων καὶ ἀνωτέρω τῆς πόλεως ὅσον τε σταδίους δώδεκα [καὶ] ἱερόν ἐστιν Ἀσκληπιοῦ· Φιλόλαον τὸν θεὸν ὀνομάζουσι. τὰ δὲ ὀστᾶ ἐν τῷ γυμνασίῳ τὰ τιμώμενα μεγέθει μὲν ὑπερβάλλοντα, ἀνθρώπου δὲ ὅμως ἐστί. καὶ Ἀθηνᾶς ἱερόν ἐστιν ἐν τῇ ἀκροπόλει Κυπαρισσίας ἐπίκλησιν. τῆς δὲ ἀκροπόλεως πρὸς τοῖς ποσὶ πόλεως ἐρείπια καλουμένης Ἀχαιῶν τῶν Παρακυπαρισσίων. ἔστι δὲ ἐν τῇ γῇ ταύτῃ καὶ ἱερὸν Ἀσκληπιοῦ στάδια ἀπέχον ὡς πεντήκοντα Ἀσωποῦ (Polis am Meer, 60 Stadien von Akriai; Tempel der röm. Kaiser; ca. 12 Stadien landeinwärts Heiligtum des Asklepios Philolaos; Verehrung riesenhafter, aber menschliche Gebeine im Gymnasion; auf der Akropolis ein Heiligtum der Athene Kyparissia; am Fuße der Akropolis Ruinen der Stadt der sog. Achaioi Parakyparissioi); Ptol. 3,16,9; Hierokl. 647,11 (auch Asopolis).

Ältere Vorgängerstadt: Κυπαρισσία(ι)
Strabo 8,5,2 ἔστι δὲ καὶ πεδίον καλούμενον Λεύκη· εἶτα πόλις ἐπὶ χερρονήσου ἱδρυμένη Κυπαρισσία λιμένα ἔχουσα (Stadt auf einer Halbinsel mit Hafen nahe der Leuke-Ebene) … ἔστι δὲ καὶ Ἀσωπὸς πόλις ἐν τῇ Λακωνικῇ; Paus. 3,22,9; (πόλις) Ἀχαιῶν τῶν Παρακυπαρισσίων (s. o.) 4,36,7 ἐς Κυπαρισσιὰς.

Münzen ΑΣΩΠΙΩΝ (autonom) und ΑΣΩΠΕΙΤΩΝ (Severus bis Geta), s. Head HN 363.

Spartanische Perioikenstadt, später der Eleutherolakonen an der Westküste der Parnon-Halbinsel (Strabo 8,5,2) in Meeresnähe knapp 2 km. ostsüdöstl. von Kyparissia (ca. 10 km von Akraia entfernt laut Paus. 3,22,9-10). Die Identifikation mit Plitra an der Bucht von Xyli ist durch Widmungsinschr. gesichert (IG V 1, 968-974; s. Lafond, DNP).
Asopos, wahrscheinlich benannt nach einem dort mündenden Bach, trat in römischer Zeit an Stelle der älteren Stadt Kyparissia (Paus. 8,22,9), zu der ein Burghügel mit einem Heiligtum der Athene Kyparissia gehörte; sie hatte einen Tempel der römischen Kaiser und ein Gymnasion, in welchem Riesenknochen gezeigt wurden. Heiligtum des Asklepios Philolaos (s. Oberhummer, RE 1706).
Unterstand in der Spätantike der Metropolis Troizen (Hierokl. 647,11).

Umfangreiche Ruinen. Grabungsberichte: BCH 80, 1957, 550; BCH 104, 1980, 607; BCH 107, 1983, 762 (s. Lafond, DNP); Shipley 2004.

Zur Geschichte und Archäologie ausführlich Τσαγκλής 2015.

Zu Inschriften s. Shipley 2004; Zavvou 2020.
Münzen: HN 433.

Meilenangabe nach Boas: fehlt, bzw. ist laut ItMiller 568 hinter den Ortsnamen Boas verschoben worden (XXV Meilen), skeptisch dazu jedoch Talbert (s.
https://www.cambridge.org/us/talbert/talbertdatabase/TPPlace1922.html).







Miller, Itineraria, Sp. 568:
27.
Asopos, [...], 60 Stadien von Acriae; j. bei Plitra an der ostseite des Vorgebirges Hyli (Leake) oder weiter nördlich bei Posa (Boblaye).
25 (steht nach Boas).

Asopos - Classical, Hellenistic, Roman (Paus. 3.22.9; Shipley 1997, 244-45).

DNP:
Asopos
[4] Spartanische Perioikenstadt
Spartanische Perioikenstadt an der Westseite der Parnon-Halbinsel (Strab. 8,5,2). Lage in Meeresnähe bei Kyparissia, ca. 10 km von Akraia entfernt (Paus. 3,22,9-10). Die Identifikation mit Plitra an der Bucht von Xyli ist durch Widmungsinschr. gesichert. (IG V 1, 968-974). Münzen: HN, 433. Ant. Reste: BCH 80, 1957, 550; BCH 104, 1980, 607; BCH 107, 1983, 762.
Lafond, Yves

Literatur:

Guimier-Sorbets, Anne-Marie/Panagiotopoulou, Anastasia: Les pavements de Plytra (Laconie): diversité des techniques dans les mosaïques du sud du Péloponnèse = Τα δάπεδα της Πλύτρας (Λακωνία): η ποικιλοµορφία των τεχνικών στα ψηφιδωτά της νότιας Πελοποννήσου, Bulletin de Correspondance Hellénique 144 (2020), 331-356.

Kourinou, E./Pikoulas, Y.: An inscription from Asopos in Lakonia, Horos 7 (1989), 125-127.

Lafond, Yves: Asopos 4, in: Kramolisch, Herwig (Eppelheim), Funke, Peter (Münster), Lienau, Cay (Münster) and Lafond, Yves (Bochum), “Asopos”, in: Der Neue Pauly, Herausgegeben von: Hubert Cancik,, Helmuth Schneider (Antike), Manfred Landfester (Rezeptions- und Wissenschaftsgeschichte). Consulted online on 14 December 2019
First published online: 2006.

Miller, Itineraria, Sp. 568.

Oberhummer, Eugen: Asopos 6, RE 2,2 (1896), 1706.

Pieske, Erich: Kyparissia 2, RE 12,1 (1924), 49f.

Pritchett, William Kendrick: Studies in Ancient Greek Topography. Part III (Roads), Berkley u. a. 1980, 255-257.

Shipley, Graham: Kyparissia, in: Hansen, Mogens Herman/Nielsen, Thomas Heine: An inventory of archaic and classical poleis, Oxford 2004, 575.

Τσαγκλής, Πέτρος Ε.: Ασωπός: μια αρχαία πρωτεύουσα κοιμάται στον Λακωνικό, Αθήνα 2015.

Zavvou, Elena/Μαλτέζου, Αφροδίτη: Ρωμαïκή κεραμική από τις λακωνικές πόλεις Γύθειο, Ασωπό και Βοιές, in: Papanikola-Bakirtzē, Dēmētra/Κουσουλάκου, Ντίνα (Hgg.): Κεραμική της Ύστερης Αρχαιότητας από τον ελλαδικό χώρο (3ος-7ος αι. μ. Χ.) : επιστημονική συνάντηση, Θεσσαλονίκη, 12-16 Νοεμβρίου 2006, Thessalonike 2010, 763-781.

Zavvou, Eleni: An honorary monument from modern Asopos area (Laconia), in: Werner Eck/Peter Funke (Hgg.): Öffentlichkeit - Monument - Text ; XIV Congressus Internationalis Epigraphiae Graecae et Latinae. 27.-31. Augusti MMXII. Akten (= Corpus inscriptionum Latinarum: Auctarium: Series nova 4), Berlin – Boston 2020, 564-566.

Köhner, Nordafrika, S. 204;

   [Standard-Literatur-Liste im PDF-Format]

Letzte Bearbeitung:

04.03.2024 14:48


Cite this page:
https://tp-online.ku.de/trefferanzeige.php?id=1004 [zuletzt aufgerufen am 01.10.2024]

Impressum Datenschutzerklärung